Której z nas nie podoba się niski, melodyjny głos dziennikarza radiowego? A ile z nas spotkało srogie rozczarowanie, gdy zobaczyłyśmy swojego radiowego idola na żywo? Czasem się niestety zdarza, że nasze wyobrażenia dotyczące atrakcyjności fizycznej oparte jedynie na ocenie brzmienia głosu mocno różnią się od stanu faktycznego. Zatem czy głos może być dobrym wskaźnikiem w ocenie atrakcyjności?
Badania naukowe pokazują, że różne parametry głosu są istotnie statystycznie powiązane z podstawowymi cechami biologicznymi, fizjologicznymi czy psychologicznymi mówcy. Większość naukowców skupia się na analizie wysokości głosu czyli analizie częstotliwości podstawowej głosu (F0) oraz na formantach (FF). Formanty to grupa składowych dźwięku, mówiąc inaczej – pasmo częstotliwości w dźwięku, w granicach którego wszystkie tony składowe ulegają wzmocnieniu. Zbiór wszystkich formantów danego dźwięku nadaje mu swoistą barwę.
Co „mówi” o nas nasz głos?
Wysokość głosu i formanty mogą być dobrymi wskaźnikami przeróżnych cech ich właściciela. Na podstawie głosu, nie widząc osoby mówiącej, respondenci licznych badań naukowych byli w stanie całkiem celnie określić główne cechy biologiczne mówcy takie jak płeć, wiek, wielkość ciała, siłę fizyczną oraz zdrowie. Co więcej głos może nie tylko zdradzać, w jakim stanie emocjonalnym znajduje się mówca, ale również czy ma osobowość dominującą, czy jest raczej skory do współpracy.
Niski, „męski” głos
Mężczyźni, w odróżnianiu od kobiet, cechują się stosunkowo niskim głosem. Swój głęboki, mięsisty wokal zawdzięczają wzrostowi poziomu męskiego hormonu płciowego – testosteronu w okresie dojrzewania (pokwitania). Testosteron sprawia, że fałdy głosowe u mężczyzn stają się o 60% dłuższe niż u kobiet. Ponadto męska krtań znajduje się niżej w stosunku do kręgosłupa niż u kobiet, dlatego górne drogi oddechowe u mężczyzn są o 10–15% dłuższe. Po zakończeniu okresu mutacji, czyli zakończeniu zmiany wysokości i skali głosu w okresie dojrzewania płciowego, częstotliwość podstawowa głosów męskich (postrzegana jako wysokość głosu) jest średnio o 75% niższa niż u kobiet. Co ciekawe, poziom maskulinizacji męskiego głosu, czyli jego „męskość”, może wpłynąć na sukces reprodukcyjny jego właściciela.
Szepnij mi do ucha kochanie
Głosy niskie, czyli zmaskulinizowane kojarzą się kobietom z szeregiem pozytywnych cech takich jak zdolności przywódcze, wysokie kompetencje, sprawność fizyczna, wysoki status społeczny, uczciwość i wiarygodność. Jednak właściciele „męskich” głosów mogą mieć też swoje ciemne strony – głosy te są bowiem kojarzone również z agresją i dominacją fizyczną. Co ciekawe, kobiety postrzegają mężczyzn o stosunkowo niskich głosach jako bardziej skłonnych do zdrady, mniej skorych do inwestowania w związek i potencjalne potomstwo. Te wyniki mogą wyjaśniać, dlaczego kobiety uznają głosy o bardzo niskich częstotliwościach podstawowych (poniżej progu 96 Hz) za mniej atrakcyjne.
Kto lubi niskie „męskie” głosy?
Kobiece preferencje w stosunku do niskich męskich głosów rozwijają się w okresie nastoletnim i są silniejsze wśród kobiet, które wcześniej przeszły okres dojrzewania. Również kobiety, które postrzegają siebie jako atrakcyjne lub są postrzegane jako atrakcyjne przez innych dużo częściej wybierają głosy bardziej zmaskulinizowane u partnerów długoterminowych. Natomiast większość kobiet, przy ocenie potencjalnych partnerów krótkoterminowych, woli mężczyzn o bardzo męskich twarzach, ciałach ale i głosach.
„Kobiece” głosy
W odróżnieniu od głosów męskich, atrakcyjne głosy kobiece powinny mieć wyższą częstotliwość podstawową i formantową. „Kobiecość” głosu może nieść informacje o potencjale reprodukcyjnym jego właścicielki ponieważ zmienia się on nieznacznie, ale jednak, w czasie cyklu menstruacyjnym (cyklu liczonego od pierwszego dnia miesiączki do wystąpienia kolejnej miesiączki) na skutek działania hormonów płciowych. I tak mężczyźni oceniają głosy jako najbardziej atrakcyjne, gdy ich właścicielki są w okresie płodnym, a najniżej, gdy mają okres.
Mieć „kobiecy" to dobrze czy źle?
„Kobiece” czyli wysokie głosy wywołują u słuchaczy szereg skojarzeń i uruchomiają niestety społeczne stereotypy. Podobnie jak u mężczyzn, których atrakcyjna, niska częstotliwość podstawowa wiąże się zarówno z cechami pozytywnymi, jak i negatywnymi, tak u kobiet wysoka częstotliwość podstawowa kojarzy się z jednej strony z kobiecością, płodnością, młodością, ale także z niedojrzałością, dziecinnością, słabością, niższym poziomem kompetencji, niższą inteligencją i pozycją społeczną.
Zmieniając głos…
Patrząc na powyższe rozważania, nie powinno nas zaskakiwać, że mówcy często manipulują cechami swojego głosu, żeby osiągnąć pożądane cele i sprawić odpowiednie wrażenie. Na przykład, żeby zabrzmieć bardziej męsko, dominująco lub atrakcyjnie i seksownie. Co ciekawe, mimo, że mężczyźni uznają generalnie za atrakcyjne wysokie kobiece głosy, jednak często zachwycają się również niskimi, chropowatymi głosami kobiecymi. Naukowcy wyjaśniają tą sprzeczność po prostu tym, że kobiecy niski głos kojarzy się z szeptem, zatem z sytuacją, gdy kobieta jest blisko, a to bardzo elektryzuje panów.
Głosy, jego barwa i wysokość może „powiedzieć” o nas bardzo wiele w kontekście biologicznym. Jednak nie zapominajmy, że równie ważne jest to, co mówimy i w jaki sposób.
Bibliografia
Apicella, C. L., Feinberg, D. R., & Marlowe, F. W. (2007). Voice pitch predicts reproductive success in male hunter-gatherers. Biology letters, 3(6), 682-684.
Borkowska, B., & Pawlowski, B. (2011). Female voice frequency in the context of dominance and attractiveness perception. Animal Behaviour, 82(1), 55-59.
Bruckert, L., Liénard, J. S., Lacroix, A., Kreutzer, M., & Leboucher, G. (2006). Women use voice parameters to assess men’s characteristics. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 273(1582), 83-89.
Cartei, V., Bond, R., & Reby, D. (2014). What makes a voice masculine: Physiological and acoustical correlates of women’s ratings of men’s vocal masculinity. Hormones and Behavior, 66(4), 569-576.
Fischer, J., Semple, S., Fickenscher, G., Jürgens, R., Kruse, E., Heistermann, M., & Amir, O. (2011). Do women’s voices provide cues of the likelihood of ovulation? The importance of sampling regime. PloS one, 6(9), e24490.
Haselton, M. G., & Gildersleeve, K. (2011). Can men detect ovulation?. Current directions in psychological science, 20(2), 87-92.
Klofstad, C. A., Anderson, R. C., & Nowicki, S. (2015). Perceptions of competence, strength, and age influence voters to select leaders with lower-pitched voices. PloS one, 10(8), e0133779.
Knowles, K. K., & Little, A. C. (2016). Vocal fundamental and formant frequencies affect perceptions of speaker cooperativeness. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 69(9), 1657-1675.
Lieberman, D. E., McCarthy, R. C., Hiiemae, K. M., & Palmer, J. B. (2001). Ontogeny of postnatal hyoid and larynx descent in humans. Archives of oral biology, 46(2), 117-128.
O’Connor, J. J. M., Fraccaro, P. J., & Feinberg, D. R. (2012). The influence of male voice pitch on women’s perceptions of relationship investment. Journal of Evolutionary Psychology, 10(1), 1-13.
Oleszkiewicz, A., Pisanski, K., Lachowicz-Tabaczek, K., & Sorokowska, A. (2017). Voice-based assessments of trustworthiness, competence, and warmth in blind and sighted adults. Psychonomic bulletin & review, 24(3), 856-862.
Ozimek, E. (2018). Dźwięk i jego percepcja: aspekty fizyczne i psychoakustyczne. Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Pisanski, K., Cartei, V., McGettigan, C., Raine, J., & Reby, D. (2016). Voice modulation: a window into the origins of human vocal control?. Trends in cognitive sciences, 20(4), 304-318.
Puts, D. A., Apicella, C. L., & Cárdenas, R. A. (2012). Masculine voices signal men’s threat potential in forager and industrial societies. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 279(1728), 601-609.
Saxton, T. K., Debruine, L. M., Jones, B. C., Little, A. C., & Roberts, S. C. (2009). Face and voice attractiveness judgments change during adolescence. Evolution and Human Behavior, 30(6), 398-408.
Scherer, K. R. (1986). Voice, stress, and emotion. In Dynamics of stress (pp. 157-179). Springer, Boston, MA.
Vukovic, J., Jones, B. C., DeBruine, L., Feinberg, D. R., Smith, F. G., Little, A. C., … & Main, J. (2010). Women’s own voice pitch predicts their preferences for masculinity in men’s voices. Behavioral Ecology, 21(4), 767-772.
